قطعاً اصطلاح طلای سبک، میتواند اصطلاحی آشنا برای علاقهمندان به صنعت طلا و جواهرسازی و همچنین مشتریان این حوزه لوکس باشد، چرا که از سالهای انتهایی قرن گذشته و ابتدای قرن معاصر، استفاده از زیورآلات و طلای کم وزن به یکی از پرکاربردترین و پرتقاضاترین صنایع و محصولات ساخته شده از فلز گرانبهای طلا شناخته شده است.
پیدایش این نوع طلا در واقع به سالهای ابتدایی دهه ۱۹۸۰ میلادی برمیگردد که قطعاً توانست صنعت تولیدات طلا و جواهرات و صنایع وابسته با این فلز گرانبها را متحول نماید و همچنین به افراد و خانوادههای متوسط کمک نماید تا بتوانند از زیورآلات طلا استفاده نمایند.
در واقع باید گفت که امروزه تقریباً نیمی از طلای موجود در جهان را انواع مختلف طلای سبک تشکیل میدهد. ما در این مقاله سعی داریم که به بررسی مفهوم طلای سبک، تاریخچه پیدایش این نوع طلا و انواع روشهای تولید آن بپردازیم تا در هنگام خرید طلای سبک و ارزان، اطلاعات کافی داشته باشید.
طلای سبک چه طلایی است؟
بهطور معمول، طلای کم وزن به طلا و جواهراتی گفته میشود که بر خلاف طراحی و ساختاری با اشکال کامل، اما با حجمی خالی از طلا تهیه میشود. به بیان دیگر در تمام حجم یک قطعه زیورآلات ساخته شده از طلا، از فلز طلا استفاده نشده است و در طراحی آن از فضاهای خالی یا ترکیبی از فلزات و سنگهای تزئینی استفاده شده است.
در این روش، یک قطعه از زیورآلات طلا بدون آنکه آسیبی به طراحی و شکل آن وارد شود ساخته میشود اما وزن آن به اندازه قابل توجهی کاهش مییابد.
تاریخچه ابداع طلای سبک
بهطور کلی افزایش تقاضای طلا از سوی خانوادهها و افراد دارای طبقه اقتصادی متوسط، در سالهای ابتدایی دهه ۸۰ میلادی، بزرگترین علت پیدایش طلای کم وزن در آن دوران بود. تجارت زیورآلات ساخته شده از طلا و جواهرات در ان دوران بهشکل چشمگیری افزایش یافت و همین امر سبب شد تا نرخ شاخص تقاضای طلا نیز به اندازه قابل توجهی افزایش پیدا نماید.
دو مشکل عمده وجود داشت، اول اینکه به دلیل حجم بالای طلا در ساخت زیورآلات طلا و جواهر ناگزیر قیمت آنها نیز بالا بود و مشکل دوم عدم امکان توزیع آسان طلا در ابعاد گسترده بود که قطعاً رفع آنها برای اکثر افراد و خانوادههای سطوح متوسط ممکن نبود.
با توجه به بروز چنین مشکلاتی، ضرورت تولید و ابداع نمونه جدیدی از روش تولید محصولات طلا و جواهر که هم بتوانند از قیمت مناسبی برخوردار باشند و هم بتوانند در زمان کوتاه، پاسخگوی طیف گسترده و بیشمار تقاضای طلا و جواهرات باشد. را پوشش دهد به وجود آمد. بنابراین ابداع طلای سبک و ترکیب طلا با سایر فلزات ارزشمند مانند آلیاژهای پلاتین و تیتانیوم به عرصه صنعت طلا و جواهرات بهترین گزینه بود.
تاریخچه روش الکتروفرمینگ
اصطلاح و روش الکتروفرمینگ، از اواسط دههی۱۹۸۰، از اهمیت ویژهای در صنعت جواهرسازی برخوردار شد. البته لازم به ذکر است که این روش تا پیش از آن زمان نیز شناخته شده بود.
به دلایل مختلفی مانند عدم نیاز به استفاده از تکنولوژیهای جدید، بهمنظور صرفهجویی در مصرف این فلز گرانقیمت برای ثبات قیمت طلا، محدودیت شرکتهای عرضه کننده ماشین آلات مورد نیاز برای ساخت جواهرات سبک وزن، با روشهای استامپینگ و پرس ورقههای طلا از نظر اغلب کارشناسان این حوزه و…، مورد استقبال قرار نگرفته بود.
کم کم، نوسانات قیمت طلا در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱، بازار طلا و صنایع وابسته به آنرا دچار تردید کرد. بنابراین در مدت زمان کوتاهی، انواع روشهای تولیدی که موجب صرفهجویی در مصرف طلا، این فلز گرانبها میشد، بهشکل قابل توجهی افزایش یافت و بازار استفاده از فلزهای جایگزین مانند آلیاژهای پالادیوم یا تیتانیوم و تولید طلا و جواهرات سبک وزن و به روش الکتروفرمینگ گرم شد.
پس از مدتی کوتاه روش الکتروفرمینگ موجب آشنایی عرضهکنندگان ماشینآلات و ترکیبات شیمیایی مرتبط با حوزه طلا و جواهرات با شرکتهای طراحی و تولید طلا و جواهرات شد. الکتروفرمینگ از آغاز دهه ۱۹۹۰، در حوزه ساخت طلا و جواهرات به طور رسمی ثبت و شناخته شد.
روشهای تولید طلای سبک
بهطور کلی باید گفت که چهار روش تولید انواع زیورآلات طلا و جواهر در دنیا وجود دارد:
- ساخت طلا به روش ریختهگری
- ساخت طلا به روش پرس کاری
- ساخت طلا به روش الکتروفرمینگ
- ساخت طلا به روش ساخت دستی یا همان روش سنتی
اما لازم به ذکر است که برای تولید انواع طلای سبک تنها از دو روش ساخت طلا به روش پرس کاری و ساخت طلا به روش الکتروفرمینگ استفاده میشود. بنابراین ما در این بخش از مقاله سعی داریم که به معرفی و بررسی این دو روش خاص بپردازیم.
ساخت طلا به روش پرس کاری
در حال حاضر باید گفت که درصد بیشتری از طلا و جواهرات ساخته شده از طلای کم وزن در صنعت طلاسازی با روش پرس کاری ساخته میشوند؛ در واقع به جرات میتوان گفت که ساخت طلا و جواهرات به روش پرس کاری ارزانترین را برای تولید زیورآلات این فلز گرانقیمت میباشد. در این روش زیورآلات طلا معمولاً بهصورت عمده و سری تولید میشوند.
البته باید گفت که ساخت جواهرات با طرحهای خاص و پرکار به این روش امکانپذیر نخواهد بود؛ البته این بیشتر بهدلیل آن است که دستگاهای پرس معمولاً زیورآلاتی با طرح مشخص، وزن سبک و تعداد بالا تولید میکنند که در واقع همین تولید انبوه در زمان کوتاه است که میتواند برای صاحبان این صنعت سود و توجیه اقتصادی مناسبی داشته باشد.
ساخت طلا به روش الکتروفرمینگ
امروزه ساخت طلا به روش الکتروفرمینگ نسبت به روش ساخت طلا به روش پرس کاری، موفقتر بوده و دائماً در حال توسعه و پیشرفت میباشد. در حال حاضر در تولید تولید طلا و جواهرات سبک وزن و ظریف و مجسمههای تزیینی ظریف و سبک از روش الکتروفرمینگ استفاده میشود. تنوع کار و ساخت انواع زیورآلات به این روش بسیار بالا بوده و میتوان طرح
بسیاری را برای ساخت انواع مدلها و طرحها مانند انواع گوشواره، آویز، گل یا سنجاق سینه زنجیر، النگو، دستبند و…، با استفاده از این روش ساخت. همچنین ساخت زیورآلات مخصوص کودکان که بدن و لباسهای آنها تحمل جواهرات سنگین وزن را ندارد نیز میتوانند از طلای سبک و به روش الکتروفرمینگ ساخته شوند.
علاوه بر آن میتوان با ترکیب طلای سبک، با مواد و فلزات مدرن و کاربردی دیگر مانند تیتانیوم، پلاتین و…، علاوه بر بهینه سازی تولیدات، کاهش استفاده از منابع گرانبها و مهم و البته کمیاب مانند فلز طلا میتوان از آن در حوزههای مختلف دیگری مانند الکترونیک، پزشکی، مخابرات و…، استفاده نمود.
در واقع باید گفت که اهمیت روش الکتروفرمینگ در ساخت طلا و جواهرات سبک وزن، در این است که با این روش میتوان انواع متنوعی از طرحهای پیچیده و نامتعارف را با تمام جزئیات آن ساخت. ساخت و تولید طلا و جواهرات با طراحی ۳ بعدی نیز از مزایای استفاده از روش الکتروفرمینگ است.
بنابراین ساخت طلای کم وزن به روش الکتروفرمینگ با وجود هزینه بسیار بالای اقتصادی آن نسبت به ساخت طلای سبک به روش پرس کاری، بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. در واقع میتوان گفت که روش الکتروفرمینگ تقریباً جدیدترین تکنولوژی برای تولید طلا و جواهرات سبک وزن در جهان بهشمار میآید.
در پایان
همانطور که در بخشهای قبل این مقاله به آن اشاره شد، ساخت زیورآلات طلا و جواهر با طلای سبک در سالهای اخیر مورد استقبال افراد زیادی در سراسر جهان قرار گرفته است. که البته موضوع توجیه اقتصادی در این میان از عوامل تاثیرگذار در این حوزه بوده است. استفاده از طلای کم وزن در ساخت زیورآلات، میتواند به افراد با سطح مالی متوسط کمک کند که ضمن پرداخت مبلغ مناسب از داشتن زیورآلات زیبا و طلا بهرهمند شوند.
ظهور و پیدایش طلای کم وزن، تنوع در سایز و طراحی طلا و جواهرات افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. تولید طرحهای متنوع، ظریف و مدرن امروزی در واقع مدیون روشهای نوین تولید طلای کم وزن به روشهای مختلف از جمله الکتروفرمینگ میباشد.
ما در این مقاله سعی کردیم به بررسی طلای کم وزن و انواع مختلف روش ساخت طلا و زیورآلات این فلز گرانبها پرداختیم.